Note
Soft power (quyền lực mềm): khả năng của một quốc gia ảnh hưởng đến người khác thông qua sự hấp dẫn của văn hóa, giá trị và ngoại giao công chúng, thay vì sử dụng cưỡng chế hoặc áp lực quân sự, kinh tế.
Public diplomacy (ngoại giao công chúng): các nỗ lực của một quốc gia để giao tiếp và xây dựng mối quan hệ với công chúng quốc tế nhằm thúc đẩy hình ảnh và lợi ích của mình.
Cultural exports (xuất khẩu văn hóa): các sản phẩm văn hóa như phim, âm nhạc, trò chơi điện tử hoặc ứng dụng được một quốc gia sản xuất và phổ biến ra toàn cầu để tăng cường ảnh hưởng văn hóa.
Propaganda (tuyên truyền): thông tin được lan truyền có chủ đích, thường mang tính một chiều, nhằm định hình nhận thức hoặc thúc đẩy một quan điểm cụ thể, đôi khi liên quan đến chính trị.
Blockbuster (bom tấn): một sản phẩm giải trí, thường là phim hoặc trò chơi, đạt được thành công lớn về doanh thu và sự phổ biến trên toàn cầu.
Algorithm (thuật toán): một bộ quy tắc hoặc quy trình được sử dụng bởi các nền tảng số như TikTok để ưu tiên và đề xuất nội dung, ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng.
Transnational pop culture (văn hóa đại chúng xuyên quốc gia): các xu hướng, sản phẩm hoặc phong cách văn hóa vượt qua biên giới quốc gia, tạo ra một không gian văn hóa chung toàn cầu.
Belt and Road Initiative (Sáng kiến Vành đai và Con đường): chương trình đầu tư cơ sở hạ tầng và phát triển toàn cầu của Trung Quốc nhằm tăng cường ảnh hưởng kinh tế và văn hóa ở nhiều quốc gia.
Global youth (giới trẻ toàn cầu): thế hệ trẻ trên toàn thế giới, thường là đối tượng chính của các chiến lược quyền lực mềm do tính dễ tiếp nhận các xu hướng văn hóa mới.
Cultural security (an ninh văn hóa): khái niệm liên quan đến việc bảo vệ bản sắc văn hóa của một quốc gia trước các ảnh hưởng nước ngoài, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh quyền lực mềm.
The Article
IShowSpeed, a 20-year-old American YouTuber and internet star, recently livestreamed hourslong tours of Chinese cities including Beijing and Shanghai, showcasing the locations to some of his nearly 40 million viewers.
IShowSpeed, một YouTuber và ngôi sao internet người Mỹ 20 tuổi, gần đây đã phát trực tiếp hàng giờ các chuyến tham quan các thành phố Trung Quốc bao gồm Bắc Kinh và Thượng Hải, giới thiệu các địa điểm này cho gần 40 triệu người xem của anh.
During the March events, IShowSpeed, whose real name is Darren Jason Watkins Jr., marveled at friendly locals, spotless streets and the high-speed Wi-Fi available on the subway; Chinese fans mobbed him for selfies on the Great Wall.
Trong các sự kiện tháng Ba, IShowSpeed, tên thật là Darren Jason Watkins Jr., đã kinh ngạc trước sự thân thiện của người dân địa phương, những con phố sạch sẽ và Wi-Fi tốc độ cao có sẵn trên tàu điện ngầm; người hâm mộ Trung Quốc đã vây quanh anh để chụp ảnh tự sướng trên Vạn Lý Trường Thành.
Beijing’s state media lapped up the attention, with one Chinese blogger proclaiming that the American influencer had “eliminated all Western propaganda about China” in the eyes of a new generation.
Truyền thông nhà nước Bắc Kinh đã tận dụng sự chú ý này, với một blogger Trung Quốc tuyên bố rằng người ảnh hưởng Mỹ này đã “xóa bỏ mọi tuyên truyền phương Tây về Trung Quốc” trong mắt thế hệ mới.
IShowSpeed’s YouTube page attests to this assessment.
Trang YouTube của IShowSpeed chứng thực cho đánh giá này.
“China is so underrated wtf,” reads one top comment.“After watching this video, I realized how foolish my previous views on China were,” reads another.
“Trung Quốc bị đánh giá thấp quá,” một bình luận hàng đầu viết.“Sau khi xem video này, tôi nhận ra quan điểm trước đây của mình về Trung Quốc ngu ngốc đến mức nào,” một bình luận khác viết.
The providence of such comments isn’t clear.Nonetheless, to someone who researches the use of Chinese soft power, I find the spectacle of a young American burnishing China’s image to Western audiences hugely significant.It provides an example of how soft power norms have been upended in recent years – and how China appears to be having some success in winning over the global youth.
Nguồn gốc của những bình luận này không rõ ràng.Tuy nhiên, đối với một người nghiên cứu việc sử dụng quyền lực mềm của Trung Quốc, tôi thấy hiện tượng một người Mỹ trẻ tuổi nâng cao hình ảnh Trung Quốc trước khán giả phương Tây là vô cùng quan trọng.Nó cung cấp một ví dụ về cách các chuẩn mực quyền lực mềm đã bị đảo lộn trong những năm gần đây – và cách Trung Quốc dường như đang đạt được một số thành công trong việc thu hút giới trẻ toàn cầu.
Mixing pop and politics
Kết hợp văn hóa đại chúng và chính trị
Soft power refers to a country’s ability to influence others, not through coercion but through attraction – by shaping preferences through culture, values and public diplomacy.Coined by political scientist Joseph Nye, the term captures how nations project power by making others want what they have, rather than forcing outcomes through military or economic pressure.
Quyền lực mềm đề cập đến khả năng ảnh hưởng đến người khác của một quốc gia, không phải thông qua cưỡng chế mà qua sự hấp dẫn – bằng cách định hình sở thích thông qua văn hóa, giá trị và ngoại giao công chúng.Thuật ngữ này do nhà khoa học chính trị Joseph Nye sáng tạo, mô tả cách các quốc gia thể hiện quyền lực bằng cách khiến người khác muốn những gì họ có, thay vì ép buộc kết quả thông qua áp lực quân sự hoặc kinh tế.
Throughout the Cold War and into the 21st century, U.S. soft power didn’t have to try that hard.It came wrapped in denim, was broadcast on MTV and blasted from boom boxes.Rock music crossed the Iron Curtain when diplomacy couldn’t, with artists like Bruce Springsteen and Madonna reaching Soviet youth more effectively than any ambassador.
Trong suốt Chiến tranh Lạnh và vào thế kỷ 21, quyền lực mềm của Mỹ không cần phải cố gắng quá nhiều.Nó được bao bọc trong quần jeans, phát sóng trên MTV và vang lên từ những chiếc loa lớn.Âm nhạc rock vượt qua Bức màn Sắt khi ngoại giao không thể, với các nghệ sĩ như Bruce Springsteen và Madonna tiếp cận giới trẻ Liên Xô hiệu quả hơn bất kỳ đại sứ nào.
And in China, Michael Jackson became a pop icon well before McDonald’s or Hollywood blockbusters arrived, symbolizing a glamorous, open America that millions dreamed of.To many growing up in China in the 1990s, American culture wasn’t just entertainment – it was persuasion, aspiration, even subversion.
Và ở Trung Quốc, Michael Jackson trở thành biểu tượng nhạc pop trước cả khi McDonald’s hay các bộ phim bom tấn Hollywood xuất hiện, tượng trưng cho một nước Mỹ hào nhoáng, cởi mở mà hàng triệu người mơ ước.Đối với nhiều người lớn lên ở Trung Quốc vào những năm 1990, văn hóa Mỹ không chỉ là giải trí – mà là sự thuyết phục, khát vọng, thậm chí là sự lật đổ.
Beijing’s blockbusters
Những bộ phim bom tấn của Bắc Kinh
The U.S. is, of course, still a cultural powerhouse; American stars of film and music continue to be recognizable around the world.
Mỹ, tất nhiên, vẫn là một cường quốc văn hóa; các ngôi sao điện ảnh và âm nhạc Mỹ tiếp tục được nhận diện trên toàn thế giới.
But there are signs that China is chipping away at that dominance.
Nhưng có dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang dần làm suy yếu sự thống trị đó.
Take cinema.Not so long ago, Chinese films were considered niche abroad.Yet in January 2025, an animated Chinese feature film, “Ne Zha 2,” smashed box-office records.The movie, a dazzling retelling of a mythic boy-god, has grossed an astonishing US$2 billion worldwide, outperforming many Hollywood releases.
Lấy điện ảnh làm ví dụ.Cách đây không lâu, phim Trung Quốc được coi là thị trường ngách ở nước ngoài.Tuy nhiên, vào tháng 1 năm 2025, một bộ phim hoạt hình Trung Quốc, “Nào Tra 2,” đã phá vỡ kỷ lục phòng vé.Bộ phim, một câu chuyện kể lại đầy ấn tượng về một cậu bé thần thoại, đã thu về 2 tỷ đô la Mỹ trên toàn thế giới, vượt qua nhiều bộ phim Hollywood.
It’s now the highest-grossing animated movie of all time, and it wasn’t made by Disney or Pixar but by a Chinese studio employing hundreds of local animators.
Nó hiện là bộ phim hoạt hình có doanh thu cao nhất mọi thời đại, và không phải do Disney hay Pixar sản xuất mà là một xưởng phim Trung Quốc với hàng trăm họa sĩ địa phương.
An artist paints an image of Ne Zha, a character from the animated blockbuster, on an electricity distribution box in a farm field in southwest China. Zhong Min/Feature China/Future Publishing via Getty Images.
Một nghệ sĩ vẽ hình ảnh Nào Tra, nhân vật từ bộ phim hoạt hình bom tấn, trên một hộp phân phối điện ở một cánh đồng nông nghiệp ở tây nam Trung Quốc. Zhong Min/Feature China/Future Publishing via Getty Images.
Beijing lost no time in co-opting “Ne Zha 2” as a symbol of China’s creative rise and cultural “soft power moment.”State media touted the film’s success as proof that Chinese folklore and artistry can captivate the globe just as powerfully as Marvel superheroes.
Bắc Kinh không chậm trễ trong việc biến “Nào Tra 2” thành biểu tượng cho sự trỗi dậy sáng tạo và khoảnh khắc quyền lực mềm văn hóa của Trung Quốc.Truyền thông nhà nước ca ngợi thành công của bộ phim như bằng chứng rằng văn hóa dân gian và nghệ thuật Trung Quốc có thể mê hoặc toàn cầu mạnh mẽ như các siêu anh hùng Marvel.
“Ne Zha 2” isn’t a one-off.“Detective Chinatown 1900,” released in January by the Beijing-based Wanda Films, is 2025’s third-biggest grossing movie to date.
“Nào Tra 2” không phải là trường hợp duy nhất.“Thám tử Phố Tàu 1900,” phát hành vào tháng 1 bởi Wanda Films có trụ sở tại Bắc Kinh, là bộ phim có doanh thu cao thứ ba trong năm 2025 tính đến nay.
Hollywood, once confident in its cultural monopoly, suddenly faces a colossal new competitor on the global stage – one backed by 1.4 billion people and a government eager to topple Western pop-cultural dominance.And the audience isn’t all domestic.“Ne Zha 2” also proved successful when it opened in the U.S.
Hollywood, từng tự tin vào độc quyền văn hóa, đột nhiên đối mặt với một đối thủ khổng lồ mới trên sân khấu toàn cầu – một đối thủ được hỗ trợ bởi 1,4 tỷ dân và một chính phủ háo hức lật đổ sự thống trị văn hóa đại chúng phương Tây.Và khán giả không chỉ là trong nước.“Nào Tra 2” cũng thành công khi ra mắt tại Mỹ.
Gamers journey to the East
Các game thủ hướng về phương Đông
And it’s not just movies.
Và không chỉ có phim.
For decades, video games were an American and Japanese stronghold.Yet it is a Chinese-developed game, Black Myth: Wukong – developed by a studio in Hangzhou – that has become the talk of gamers worldwide.
Trong nhiều thập kỷ, trò chơi điện tử là thành trì của Mỹ và Nhật Bản.Tuy nhiên, chính một trò chơi do Trung Quốc phát triển, Hắc Thần Thoại: Ngộ Không – được phát triển bởi một xưởng ở Hàng Châu – đã trở thành chủ đề bàn tán của các game thủ trên toàn thế giới.
When its gameplay trailers first appeared in 2020, they went viral, with Black Myth: Wukong promising AAA-level graphics and action rooted in China’s classic “Journey to the West” tale.
Khi các đoạn trailer gameplay đầu tiên xuất hiện vào năm 2020, chúng đã lan truyền mạnh mẽ, với Hắc Thần Thoại: Ngộ Không hứa hẹn đồ họa cấp AAA và hành động bắt nguồn từ câu chuyện cổ điển “Tây Du Ký” của Trung Quốc.
Skeptics wondered whether the final product could really compete with the likes of established franchise God of War or the George R.R.Martin-inspired Elden Ring.But those doubts evaporated when the game finally launched in 2024.Black Myth: Wukong debuted to massive global fanfare in summer 2024, instantly claiming a spot alongside the biggest Western franchises.
Những người hoài nghi tự hỏi liệu sản phẩm cuối cùng có thực sự cạnh tranh được với các thương hiệu nổi tiếng như God of War hay Elden Ring lấy cảm hứng từ George R.R.Martin.Nhưng những nghi ngờ đó tan biến khi trò chơi chính thức ra mắt vào năm 2024.Hắc Thần Thoại: Ngộ Không ra mắt với sự đón nhận nồng nhiệt toàn cầu vào mùa hè năm 2024, ngay lập tức chiếm một vị trí bên cạnh các thương hiệu lớn của phương Tây.
Reviewers around the globe have hailed it as China’s first true blockbuster video game and evidence that the country can produce world-class entertainment.
Các nhà phê bình trên toàn cầu đã ca ngợi nó như trò chơi điện tử bom tấn thực sự đầu tiên của Trung Quốc và là bằng chứng rằng đất nước này có thể sản xuất giải trí đẳng cấp thế giới.
Black Myth: Wukong won Best Action Game and Players’ Voice awards at The Game Awards 2024 on Dec. 13, 2024. VCG/VCG via Getty Images.
Hắc Thần Thoại: Ngộ Không đã giành giải Trò chơi Hành động Xuất sắc nhất và Giải thưởng Lựa chọn của Người chơi tại The Game Awards 2024 vào ngày 13 tháng 12 năm 2024. VCG/VCG via Getty Images.
I’d argue that this isn’t just about bragging rights in China’s gaming community; it’s about narrative power for the Chinese state.When millions of young people around the world spend 30 or 40 hours a week immersed in the adventures of Sun Wukong, the Monkey King hero, rather than, say, a Marvel superhero or a Tolkien epic, that subtly shifts the cultural center of gravity eastward.
Tôi cho rằng đây không chỉ là quyền khoe khoang trong cộng đồng game thủ Trung Quốc; đó là về sức mạnh kể chuyện cho nhà nước Trung Quốc.Khi hàng triệu người trẻ trên toàn thế giới dành 30 hoặc 40 giờ mỗi tuần đắm mình trong cuộc phiêu lưu của Tôn Ngộ Không, nhân vật Vua Khỉ, thay vì, chẳng hạn, một siêu anh hùng Marvel hay sử thi Tolkien, điều đó âm thầm dịch chuyển trọng tâm văn hóa về phía đông.
It suggests that Chinese myths are becoming as cool as Western ones to a global audience.And that is soft power.
Nó cho thấy rằng các thần thoại Trung Quốc đang trở nên cool như các thần thoại phương Tây đối với khán giả toàn cầu.Và đó là quyền lực mềm.
Small screen, big impact
Màn hình nhỏ, tác động lớn
Meanwhile, on the smaller screens we carry in our pockets, another Chinese export has embedded itself deeply into global culture: TikTok.
Trong khi đó, trên những màn hình nhỏ mà chúng ta mang theo trong túi, một sản phẩm xuất khẩu khác của Trung Quốc đã ăn sâu vào văn hóa toàn cầu: TikTok.
As of 2025, TikTok boasts over 1.6 billion monthly users worldwide.
Tính đến năm 2025, TikTok tự hào có hơn 1,6 tỷ người dùng hàng tháng trên toàn thế giới.
More striking is TikTok’s cultural reach.The app’s algorithm has propelled songs from musicians in South Korea or Nigeria to the top of global charts; it has teenagers in Kansas learning Indonesian dance moves, and grandmothers in Italy trying Mexican recipes they saw on a viral Chinese app.
Điều nổi bật hơn là tầm ảnh hưởng văn hóa của TikTok.Thuật toán của ứng dụng đã đưa các bài hát từ các nhạc sĩ ở Hàn Quốc hoặc Nigeria lên đầu bảng xếp hạng toàn cầu; nó khiến các thiếu niên ở Kansas học các điệu nhảy Indonesia, và các bà nội trợ ở Ý thử các công thức Mexico mà họ thấy trên một ứng dụng Trung Quốc lan truyền.
In effect, TikTok has built a new transnational pop culture commons – one owned by a Beijing-based company.Yes, the content on TikTok is created by users everywhere, not dictated by the Chinese state, but the platform’s very existence is a triumph of Chinese tech entrepreneurship and global ambition.
Hiệu quả là, TikTok đã xây dựng một không gian văn hóa đại chúng xuyên quốc gia mới – một không gian thuộc sở hữu của một công ty có trụ sở tại Bắc Kinh.Đúng vậy, nội dung trên TikTok được tạo ra bởi người dùng khắp nơi, không phải do nhà nước Trung Quốc chỉ đạo, nhưng sự tồn tại của nền tảng này là một chiến thắng của tinh thần kinh doanh công nghệ Trung Quốc và tham vọng toàn cầu.
Every minute that Western youths spend scrolling TikTok is a minute they’re within a Chinese-designed cultural sphere.Little wonder the U.S. government has fretted about TikTok’s influence – it’s not just about data security, it’s about cultural security.
Mỗi phút mà giới trẻ phương Tây dành để lướt TikTok là một phút họ ở trong một không gian văn hóa do Trung Quốc thiết kế.Chẳng có gì ngạc nhiên khi chính phủ Mỹ đã lo lắng về ảnh hưởng của TikTok – không chỉ là vấn đề bảo mật dữ liệu, mà còn là an ninh văn hóa.
Banning it outright has proven politically difficult, and so TikTok remains, steadily entrenching its position as a staple of global youth culture.
Việc cấm hoàn toàn TikTok đã gặp khó khăn về mặt chính trị, và vì vậy TikTok vẫn tồn tại, dần củng cố vị trí của mình như một phần không thể thiếu trong văn hóa giới trẻ toàn cầu.
All these strands – blockbuster films, hit video games, viral apps – tie into a larger truth: China is rapidly building its soft power as America risks letting its own erode.At a time when the U.S. slashes foreign aid, China expands its influence through the Belt and Road Initiative and development loans.And while the U.S. curtails visas for students and scientists, China’s universities – some of which now rank in the global top 20 – become more attractive destinations.
Tất cả những yếu tố này – phim bom tấn, trò chơi điện tử ăn khách, ứng dụng lan truyền – gắn kết với một sự thật lớn hơn: Trung Quốc đang nhanh chóng xây dựng quyền lực mềm của mình khi Mỹ có nguy cơ để quyền lực của mình suy yếu.Vào thời điểm Mỹ cắt giảm viện trợ nước ngoài, Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng thông qua Sáng kiến Vành đai và Con đường và các khoản vay phát triển.Và trong khi Mỹ hạn chế visa cho sinh viên và nhà khoa học, các trường đại học Trung Quốc – một số hiện xếp hạng trong top 20 toàn cầu – trở thành điểm đến hấp dẫn hơn.
Can the US maintain a cultural edge?
Liệu Mỹ có thể duy trì lợi thế văn hóa?
Assessing the impact of soft power is notoriously hard – nations that employ it are typically playing a very long game.And Beijing’s soft power push is not guaranteed success everywhere.Many societies remain skeptical of Beijing’s intentions, and China’s authoritarian system limits the appeal of its political model in democratic nations.
Việc đánh giá tác động của quyền lực mềm là điều cực kỳ khó – các quốc gia sử dụng nó thường chơi một trò chơi rất dài hạn.Và nỗ lực quyền lực mềm của Bắc Kinh không đảm bảo thành công ở mọi nơi.Nhiều xã hội vẫn hoài nghi về ý định của Bắc Kinh, và hệ thống chính trị độc tài của Trung Quốc hạn chế sức hấp dẫn của mô hình chính trị của nó ở các quốc gia dân chủ.
Yet there are clear signs that China’s cultural exports are gaining traction among the younger generation.
Tuy nhiên, có những dấu hiệu rõ ràng rằng các sản phẩm văn hóa xuất khẩu của Trung Quốc đang thu hút sự chú ý của thế hệ trẻ.
The U.S. once set the global cultural tempo almost by default.But today, as China invests heavily in its creative industries and digital platforms, it is increasingly shaping the soundtrack and storylines for a rising global generation.
Mỹ từng đặt nhịp điệu văn hóa toàn cầu gần như mặc định.Nhưng hôm nay, khi Trung Quốc đầu tư mạnh vào các ngành công nghiệp sáng tạo và nền tảng số, họ ngày càng định hình âm nhạc và cốt truyện cho một thế hệ toàn cầu đang lên.
The question is no longer whether China can compete for soft power influence but whether America has a plan to hold its ground.
Câu hỏi không còn là liệu Trung Quốc có thể cạnh tranh ảnh hưởng quyền lực mềm hay không, mà là liệu Mỹ có kế hoạch để giữ vững vị thế của mình hay không.
Quiz
Select the correct answer for each question.
Question 1/5
1. What is the primary way soft power influences other countries, according to the article?
2. Which Chinese cultural export is cited as the highest-grossing animated movie of all time?
3. What did IShowSpeed’s livestreams of Chinese cities primarily showcase to his audience?
4. Which Chinese-developed video game is described as competing with major Western franchises?
5. Why is TikTok considered a triumph of Chinese soft power in the article?
