Note
Career counselling (tư vấn nghề nghiệp): quá trình hỗ trợ cá nhân xác định và phát triển con đường nghề nghiệp phù hợp với sở thích, năng lực và hoàn cảnh sống của họ.
Career adaptability (khả năng thích ứng nghề nghiệp): năng lực của một cá nhân trong việc đối mặt và điều chỉnh bản thân với những thay đổi trong môi trường nghề nghiệp.
Employability (khả năng được tuyển dụng): tổng hợp các kỹ năng, hiểu biết và phẩm chất giúp một cá nhân có thể tìm được và giữ được việc làm.
Postmodern era (thời kỳ hậu hiện đại): thời kỳ xã hội phát triển sau hiện đại, đặc trưng bởi sự thay đổi nhanh chóng, tính linh hoạt và sự không chắc chắn trong các hệ giá trị và cấu trúc xã hội.
Life story (câu chuyện cuộc đời): quá trình kể lại và hiểu rõ cuộc đời của một người thông qua các sự kiện, cảm xúc và những bước ngoặt quan trọng.
Career life story (câu chuyện sự nghiệp): cách cá nhân nhìn nhận, kết nối và diễn giải các trải nghiệm nghề nghiệp của mình trong suốt cuộc đời.
Guidance counsellor (cố vấn hướng nghiệp): người được đào tạo để tư vấn cho học sinh hoặc người lao động về các lựa chọn nghề nghiệp và giáo dục.
Career development services (dịch vụ phát triển nghề nghiệp): hệ thống các hoạt động hỗ trợ cá nhân xác định mục tiêu nghề nghiệp, lựa chọn giáo dục phù hợp và phát triển kỹ năng làm việc.
Employability counselling (tư vấn khả năng được tuyển dụng): hình thức tư vấn giúp cá nhân nâng cao các kỹ năng và thái độ cần thiết để trở nên hấp dẫn hơn đối với nhà tuyển dụng.
Social contribution (đóng góp xã hội): hành động của một người nhằm mang lại giá trị tích cực cho cộng đồng thông qua nghề nghiệp hoặc hoạt động cá nhân.
Crossroads (ngã rẽ cuộc đời): thời điểm quan trọng trong cuộc sống khi một người phải đưa ra những quyết định lớn ảnh hưởng đến tương lai.
Hotline (đường dây nóng): số điện thoại trực tiếp và hỗ trợ nhanh chóng cho người dân trong việc tiếp cận dịch vụ, như tư vấn nghề nghiệp trong bài viết.
The Article
The world of work is changing all the time – and fast.Jobs have emerged that didn’t exist five or ten years ago.And the idea that you’d stick with one career for your entire working life has been left in the dust.The Conversation Africa’s education editor Natasha Joseph asked Professor Kobus Maree of the University of Pretoria’s Educational Psychology Department to explain how career counselling has changed – and why it’s so important.
Thế giới việc làm liên tục thay đổi – và thay đổi rất nhanh.Các công việc đã xuất hiện mà cách đây năm hoặc mười năm chưa từng tồn tại.Và ý tưởng rằng bạn sẽ gắn bó với một nghề nghiệp trong suốt cuộc đời làm việc của mình giờ đây đã lỗi thời.Biên tập viên mảng giáo dục của The Conversation Africa, Natasha Joseph, đã phỏng vấn Giáo sư Kobus Maree thuộc Khoa Tâm lý Giáo dục của Đại học Pretoria để giải thích lý do tại sao tư vấn nghề nghiệp đã thay đổi – và tại sao nó lại quan trọng đến vậy.
Question 1
Câu hỏi 1
When you talk about career counselling, I suspect a lot of people think back to their school days when a guidance counsellor said, “You should do this job one day.”But it’s a far broader world, isn’t it?
Khi ông nói về tư vấn nghề nghiệp, tôi đoán rằng nhiều người sẽ nhớ lại thời đi học khi một giáo viên hướng nghiệp nói: “Một ngày nào đó em nên làm công việc này.”Nhưng thế giới này rộng lớn hơn nhiều, đúng không ạ?
Career counselling entails much more than merely choosing a job and hoping to stay in that job for the rest of one’s life.Choosing a career is seen by many as trying to find a way to integrate into society, say as a teacher or a plumber, and also about making a social contribution.
Tư vấn nghề nghiệp bao hàm nhiều hơn là chỉ chọn một công việc và hy vọng sẽ giữ công việc đó suốt đời.Nhiều người coi việc chọn nghề là một cách để hòa nhập vào xã hội, ví dụ như làm giáo viên hay thợ sửa ống nước, đồng thời cũng là để đóng góp cho cộng đồng.
Today, career counsellors believe that it is essential to identify a person’s original “pain.”This provides the starting point and life plot of every person’s career and life career story.
Ngày nay, các nhà tư vấn nghề nghiệp tin rằng việc xác định “nỗi đau” ban đầu của một người là điều cần thiết.Đây là điểm khởi đầu và là cốt truyện trong sự nghiệp và cuộc đời của mỗi người.
Career counsellors endeavour to help people deal with their pain – and empower them to use this pain to help others.In the process, people can heal themselves and make social contributions.Some people understandably grapple with the contention that every life story starts with pain.My own research, and others’, suggests that very high career achievers understand the value of pain to any life story: the more you hurt and struggle, the more you have to strive to prove yourself.
Nhà tư vấn nghề nghiệp cố gắng giúp mọi người đối mặt với nỗi đau – và trao quyền cho họ sử dụng nỗi đau đó để giúp đỡ người khác.Trong quá trình đó, con người có thể tự chữa lành và đóng góp cho xã hội.Một số người, dễ hiểu thôi, cảm thấy khó chấp nhận quan điểm rằng mọi câu chuyện cuộc đời đều bắt đầu bằng nỗi đau.Nghiên cứu của tôi và của người khác cho thấy rằng những người thành đạt trong sự nghiệp hiểu được giá trị của nỗi đau trong bất kỳ câu chuyện cuộc đời nào: bạn càng đau đớn và vật lộn, bạn càng phải cố gắng để chứng minh bản thân.
Question 2
Câu hỏi 2
Why is career counselling so important?
Tại sao tư vấn nghề nghiệp lại quan trọng đến vậy?
Career counselling can help people to navigate crossroads in their lives. Kobus Maree.
Tư vấn nghề nghiệp có thể giúp con người định hướng tại các ngã rẽ trong cuộc đời. Kobus Maree.
Once people know where they are headed, they mostly become motivated to work hard to realise their goals.
Khi mọi người biết mình đang hướng tới đâu, họ thường có động lực để làm việc chăm chỉ nhằm hiện thực hóa mục tiêu.
People consult career counsellors when they face a “natural” crossroads: having to choose a school, university, field of study or one from a number of employment opportunities.A second group consults career counsellors when they begin to doubt whether they have made the appropriate choice in terms of schools, subjects, universities, careers or employers.In all these cases, the future is already upon them: “the old” – what used to work – no longer does.
Người ta tìm đến các nhà tư vấn nghề nghiệp khi họ đang đứng trước một “ngã rẽ tự nhiên”: chọn trường, đại học, ngành học hoặc một trong nhiều cơ hội việc làm.Nhóm thứ hai là những người bắt đầu nghi ngờ liệu họ có đang đưa ra quyết định đúng về trường lớp, môn học, đại học, nghề nghiệp hay nơi làm việc hay không.Trong tất cả các trường hợp này, tương lai đã đến gần: “cái cũ” – những gì từng hiệu quả – giờ không còn hiệu quả nữa.
Workers are being confronted increasingly in the postmodern era with the impact of change on the workplace.They have to face and deal with repeated work-related crossroads and transitions.They hesitate because they are uncertain about the way forward.Career counsellors then enable them to recount their career life story.This allows them to listen to themselves by revisiting instances when they faced a crossroads.And by listening to themselves, they become able to deal with their current crossroads.
Trong thời đại hậu hiện đại, người lao động ngày càng phải đối mặt với tác động của thay đổi đối với nơi làm việc.Họ phải đối diện và xử lý nhiều ngã rẽ và chuyển đổi nghề nghiệp lặp đi lặp lại.Họ chần chừ vì không chắc chắn về con đường phía trước.Khi đó, các nhà tư vấn nghề nghiệp giúp họ kể lại câu chuyện sự nghiệp của mình.Điều này cho phép họ tự lắng nghe bản thân bằng cách nhìn lại những lần họ từng đối mặt với ngã rẽ.Và thông qua việc lắng nghe chính mình, họ có thể vượt qua ngã rẽ hiện tại.
Question 3
Câu hỏi 3
Whose responsibility is it to set up career counselling mechanisms?Individual schools and universities?Does the government have a role to play?
Ai có trách nhiệm thiết lập các cơ chế tư vấn nghề nghiệp?Là các trường học và đại học?Chính phủ có vai trò gì không?
I should think that everything starts with the government.But a host of other stakeholders are also responsible: education and labour departments; primary, secondary and tertiary training institutions; professional bodies and qualifications authorities; and youth development agencies, private practitioners and non-profit organisations.
Tôi nghĩ rằng mọi thứ nên bắt đầu từ chính phủ.Nhưng còn có rất nhiều bên liên quan khác cũng chịu trách nhiệm: các bộ giáo dục và lao động; các cơ sở đào tạo tiểu học, trung học và bậc cao; các tổ chức nghề nghiệp và cơ quan cấp bằng; các tổ chức phát triển thanh niên, chuyên gia tư nhân và tổ chức phi lợi nhuận.
The role of parents, teachers, role models and a person’s peer group also shouldn’t be underestimated.Society has a collective responsibility to ensure that every person be granted access to career counselling.In fact, postmodern career counselling can help “invisible” and “unvoiced” people who are desperately in need of career counselling become “visible” and listened to.
Vai trò của cha mẹ, giáo viên, hình mẫu và nhóm bạn đồng trang lứa của một người cũng không nên bị xem nhẹ.Xã hội có trách nhiệm chung trong việc đảm bảo rằng mọi người đều có quyền tiếp cận tư vấn nghề nghiệp.Trên thực tế, tư vấn nghề nghiệp hậu hiện đại có thể giúp những người “vô hình” và “không có tiếng nói” đang rất cần hỗ trợ trở nên “hữu hình” và được lắng nghe.
Question 4
Câu hỏi 4
How much does your research and experience suggest that people are using career counselling services in South Africa, where you’re based?What holds people back from seeking career counselling?
Theo nghiên cứu và kinh nghiệm của ông, ở Nam Phi – nơi ông đang sống – có bao nhiêu người thực sự sử dụng dịch vụ tư vấn nghề nghiệp?Điều gì khiến người ta không tìm đến tư vấn nghề nghiệp?
Sadly, only a small percentage of South Africans ever have access to career counselling.Career counselling in Africa at large is still premised on the belief that career counsellors should “test” clients to assess their personality profiles and help them to find the “best fit” between their personality traits and the traits required to execute a certain job successfully.People hope that career counsellors will tell them which careers to choose.
Đáng buồn thay, chỉ có một tỷ lệ nhỏ người dân Nam Phi từng được tiếp cận tư vấn nghề nghiệp.Ở châu Phi nói chung, tư vấn nghề nghiệp vẫn dựa trên niềm tin rằng các nhà tư vấn nên “kiểm tra” khách hàng để đánh giá hồ sơ tính cách của họ và giúp họ tìm ra “sự phù hợp tốt nhất” giữa đặc điểm cá nhân và yêu cầu của một nghề cụ thể.Mọi người hy vọng rằng nhà tư vấn sẽ nói cho họ biết nên chọn nghề nào.
Moreover, career counselling offered by private practitioners is too expensive to be accessed by people who are poor – and that’s the vast majority of South Africans.
Hơn nữa, dịch vụ tư vấn nghề nghiệp do các chuyên gia tư nhân cung cấp có giá quá cao đối với những người nghèo – và đó là phần lớn người dân Nam Phi.
Far too few teachers are trained to administer career counselling adequately.Introducing Life Orientation as a school subject has not resolved the challenge either.Few of the teachers currently facilitating this subject have been trained adequately to administer career counselling.
Có quá ít giáo viên được đào tạo bài bản để thực hiện tư vấn nghề nghiệp.Việc đưa môn Hướng nghiệp vào chương trình học cũng không giải quyết được vấn đề.Phần lớn giáo viên hiện đang giảng dạy môn này chưa được đào tạo đầy đủ để thực hiện tư vấn nghề nghiệp.
There’s some work being done to improve career counselling in the country.The South African Qualifications Authority, for instance, has developed a career guidance hotline that doesn’t just involve a professional telling job-seekers what to do.The government is working on a plan to develop and implement a three-tier system of career development services in South Africa.
Một số nỗ lực đang được thực hiện để cải thiện tư vấn nghề nghiệp trong nước.Ví dụ, Cơ quan Cấp bằng Quốc gia Nam Phi đã phát triển một đường dây nóng tư vấn nghề nghiệp không chỉ đơn thuần là chuyên gia nói người tìm việc phải làm gì.Chính phủ đang xây dựng kế hoạch triển khai hệ thống dịch vụ phát triển nghề nghiệp ba cấp tại Nam Phi.
Question 5
Câu hỏi 5
The world of work is constantly changing.We have jobs today that didn’t exist ten or even five years ago.How much is career counselling as a field adapting to those changes?
Thế giới việc làm liên tục thay đổi.Ngày nay có những công việc mà mười hay thậm chí năm năm trước chưa từng tồn tại.Vậy tư vấn nghề nghiệp đã thích ứng ra sao với những thay đổi đó?
The US Department of Labour estimates that 65% of today’s schoolchildren will end up working in jobs that don’t currently exist.
Bộ Lao động Hoa Kỳ ước tính rằng 65% trẻ em đang đi học hiện nay sẽ làm những công việc chưa từng tồn tại.
Change is the new normal.For this reason, career counsellors must do their work in such a way that their clients become career adaptable and, most importantly, employable.It is vitally important that students acquire those skills that will help them not only survive but rather flourish in times of change.Career counsellors should become au fait with the basics of “employability counselling”, so to speak.
Thay đổi đã trở thành điều bình thường mới.Vì vậy, các nhà tư vấn nghề nghiệp phải làm việc theo cách giúp khách hàng của họ trở nên linh hoạt trong nghề nghiệp và quan trọng nhất là có khả năng được tuyển dụng.Việc sinh viên trang bị các kỹ năng giúp họ không chỉ sống sót mà còn phát triển mạnh mẽ trong thời kỳ biến động là vô cùng quan trọng.Các nhà tư vấn nghề nghiệp nên nắm vững những nguyên lý cơ bản của “tư vấn khả năng tuyển dụng”, nếu có thể nói như vậy.
Career counsellors should try and use the best elements from various approaches in their work.Their allegiance should, ultimately, be to find the best ways to be useful to clients.
Các nhà tư vấn nên cố gắng kết hợp những yếu tố tốt nhất từ nhiều phương pháp khác nhau trong công việc của mình.Cam kết cao nhất của họ nên là tìm ra cách hữu ích nhất cho khách hàng.
Quiz
Select the correct answer for each question.
Question 1/6
1. What is a key shift in modern career counselling compared to traditional methods?
2. Why do career counsellors believe emotional pain is important in career development?
3. What challenge does career counselling in Africa currently face?
4. How is the South African government working to improve career counselling?
5. What percentage of today’s students may work in jobs that don’t yet exist, according to the U.S. Department of Labour?
6. What is the main purpose of career counsellors helping individuals recount their life stories?
